کد مطلب:30513 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:31

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا پاداش و جزاي انسانها در اخرت و قيامت به آنها داده ميشود؟

دنيا جاي عمل است و آخرت محل ديدن نتيجه عمل، يعني وجود انسان به گونهاي است كه بايد نتيجه اعمالش را در آخرت ببيند و نتيجه عمل پس از پايان زندگي معلوم ميگردد، چرا كه ممكن است انساني در ابتدا بد باشد اما در آخر توبه كند و گذشتهها را جبران كرده و با روي سفيد وارد عالم آخرت شود. بر عكس هم ممكن است، يعني كسي در اوّل كار خوب باشد، ولي در آخر كار بد عاقبت گردد.

اصولاً دنيا جاي كشت و آخرت جاي برداشت است. رسول خدا(ص) فرمود: دنيا كشتگاه آخرت است.

دنيا شبيه كلاس درس است كه پس از پايان تدريس و گذراندن دوره آموزش، امتحان گرفته ميشود و طبق ورقههاي امتحاني نمره داده ميشود.

بعضي از دانشآموزان اوّل خوب ميدانند، ولي در موقع امتحان بازي گوشي كرده و نتيجه نامطلوب به دست ميآورند. بعضي ديگر ممكن است اوّل به درست اهميّت ندهند، ولي بعداً جبران كنند و در امتحان موفق گردند. افزون بر اين انسان در دنيا قابليت دريافت پاداش و تحمل كيفر اعمال خود را ندارد، يعني ظرف وجودي انسان و اعمال او گاهي به اندازهاي است كه دنيا گنجايش جزا يا پاداش او را ندارد. بعضي كارها از انسان سر ميزند كه شايد با تمام دنيا برابري كرده يا حتي از آن برتر باشد و يا گاهي براي يك عملي انسان از تمام دنيا ميگذرد. اصولاً انسان در دنيا محدود است و از ظرف بهره وري محدودي در نعمتها عذابها برخوردار است؛ بنابراين بعضي از اعمال انساني نميتواند در دنيا پاداش يا جزا داده شود، زيرا دنيا گنجايش آن را نخواهد داشت. جايگاه مؤمن در آخرت بهشت است و به تعبير قرآن كريم وسعت بهشت به اندازه آسمان و زمين است: براي رسيدن به آمرزش پروردگار خود، و بهشتي كه وسعت آن آسمانها و زمين است و براي پرهيزگاران آماده شده، بر يكديگر سبقت بگيريد.(1) قرآن درباره جهنّميان ميگويد: هر گاه پوست بدنشان بپزد، پوستي ديگرشان دهيم تا عذاب خدا را بچشند.(2) عذاب جهنم به قدري شديد است كه در دنيا انسان يك لحظه آن را نميتواند تحمل كند، يعني همين كه آتش جهنم او را گرفت ميميرد، ولي در قيامت وجود انسان به گونهاي است كه عذاب را ميچشد و رنج ميبرد و نميميرد، پس تنها سراي ديگر كه وسيعتر و گستردهتر است (هم در نعمتها و هم در عذابها) ميتواند پاسخ گوي برخي از رفتارهاي خوب يا زشت انسانها باشد، در عين حال بعضي از رفتارهاي خوب و بد انسانها در همين دنيا به صورتهاي مختلف جزا يا پاداش داده ميشود و انسان لذت كار خير خود يا پاداش آن و يا كيفر بعضي از كارهاي خود را در همين دنيا مشاهده مي كند. البته اين يك اصل نيست، بلكه غالباً به جهات ديگر مانند بيدار شدن و تنبه انسان يا شكوفايي استعداد او و... تحقق ميپذيرد.

از سوي ديگر همان گونه كه در پاسخ قبل گفته شد دنيا جايي است كه انسان در آن با اختيار خود راه خويش را انتخاب ميكند و بهشت و جهنم را كسب مينمايد. اگر در دنيا پاداش و جزا ببيند، اعمال را از روي غير اختيار و ترس از اين كه مجازات ميشوند، انجام ميدهند، نه از روي تعبد كه موجب كمال ميگردد.

پي نوشتها:

1. آل عمران (3) آيه 133.

2. نساء (4) آيه 56.